تاریخ مقاله : 1398/06/16
ایرانادکور ، مرجع معماری و دکوراسیون داخلی ، در این نوشتار تلاش می کند نحوه مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله را بیان نموده و آگاهی شما عزیزان علاقه مند در این خصوص را افزایش دهد . با ما همراه شوید .
بررسی ویژگی های ساختمان های ضد زلزله
نام زلزله ، ناخواسته صحنه آوار ساختمان هایی که بر سر مردم ریخته شده را در ذهن تداعی می کند . در ایران که یکی از زلزله خیز ترین کشورهای دنیاست ، نیازی به تداعی و تخیل نیست ، همه ما در طول عمر خود زلزله هایی را تجربه می کنیم و چه بسا در محل وقوع زلزله های بزرگ حضور داریم ، شما قطعا زلزله بم و زلزله کرمانشاه را حداقل از تلویزیون شاهد بوده اید ، در واقع این زلزله نیست که انسانها را به کام مرگ می برد ، علت اصلی مرگ هزاران نفر از انسان های بی گناه ، ساختمان های غیر استاندارد و مهندسی نشده هستند که با کمترین تکانی بر سرمان می ریزند و فاجعه می آفرینند .
در وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی آمریکا ، ژاپن و اندونزی به عنوان زلزله‌خیز‌ترین کشورهای جهان معرفی شده‌اند و از ایران و چین به عنوان کشور‌هایی یاد شده است که در طول تاریخ زلزله در آنها فجایع و خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورده است . به گفته این سازمان چین و ایران هر دو در مناطق جغرافیایی واقع شده‌اند که از نظر فعالیت‌های لرزه‌ای به شدت فعال هستند و زلزله‌های فاجعه بار زیادی در آنها رخ داده‌است .
در ادامه به بررسی ویژگی ساختمان های ضد زلزله خواهیم پرداخت .
بررسی ویژگی ساختمان های ضد زلزله
در تعریف ساختمان های ضد زلزله ساختمان هایی هستند که در اثر وقوع زلزله خرابی کمتری متوجه آن ها می شود و ضد زلزله بودن یک ساختمان به معنی این نیست که در اثر وقوع زلزله هیچ آسیبی به ساختمان وارد نمی شود . در حقیقت بهتر است بگوییم ساختمان های سازگار با زلزله چزاکه در عمل ساختمان ضد زلزله نداریم .
- سبک بودن ساختمان : آجر یا بلوک های بتنی به علت وزن بسیار بالایی که دارند از کم ترین مقاومت در برابر زلزله برخوردارند. این در این نوع ساختمان ها وقتی نیروی ناشی از زلزله آغاز می شود ، دیوارها فرو ریخته و بعد سقف ریزش می کند . یک ویژگی ساختمان های ضد زلزله سبک بودن آن ها است.
- به کار گیری مصالح و تکنیک های جدید : پیشرفت در زمینه ساخت و ساز و اختراع مصالح و تکنیک های جدید در طراحی ساختمان تأثیر شگرفی بر مقاومت خانه ها در برابر زلزله می گذارد و می تواند مرگ و میر ناشی از زمین لرزه را به شدت کاهش دهد.
- اهمیت دادن به اتصالات صحیح : یک ساختمان ضد زلزله دارای اتصالات صحیحی است که به خوبی توانایی تحمل لرزش های ناشی از زلزله را دارد و دیر تر فرو می ریزد. بنابراین در بیان ویژگی ساختمان های ضد زلزله می توان اتصالات صحیح را نام برد.
- انعطاف پذیری در ساختمان : انعطاف مصالح یک ساختمان سبب می شود که هنگام وارد شدن فشار و وزن بالا به آن شکستگی رخ ندهد و تغییر شکل ایجاد نگردد . یکی از مصالحی که این ویژگی را به بهترین شکل دارا است ساندویچ پانل است.
- نظم در ساخت و ساز : ویژگی مهم دیگر ساختمان ضد زلزله نظم ساختمان است به این معنی که توزیع جرم ، مقاومت و سختی به گونه ای باشد که هنگام اعمال نیروی زلزله حرکت جانبی ساختمان یکنواخت باشد . سازه ی منظم انرژی زلزله را به صورت یکنواخت در کل ساختمان پخش می کند و سبب می شود ساختمان به یکبار فرو نریزد .
- داشتن نقشه اصولی و مهندسی : یک ویژگی ساختمان های ضد زلزله این است که طبق نقشه اصولی ساخته می شوند و پی ریزی آن ها و همچنین کلیه مراحل ساخت آن ها به خوبی رعایت شده و تحت نظارت یک شخص متخصص می باشد.
هدف از ساختمان سازی ضد زلزله
تمامی تلاشها و اصولی که مهندسین جهان برای طراحی و بنای ساختمان های ضد زلزله به کار می برند یک هدف مشترک دارد : حفظ جان انسان . پس از آن جلوگیری از خسارات مالی و روحی و همچنین اهمیت دادن به زلزله و بناهای تاریخی ، که گاه در هنگام وقوع زلزله آسیب جدی می بینند .
دو موضوع باعث مرگ و میر افراد در زلزله ها می شود :
- قرار گرفتن ساختمان ها بر خط گسل
- فقر ( در شهر ها و روستاهایی که مردم توان پرداخت برای ساخت خانه های ضد زلزله را ندارند و خانه را فقط سرپناهی برای حفظ خود از برف و باران و آفتاب سوزان بنا می کنند . شکی نیست که بیشترین خسارت را در هنگام وقوع زلزله خواهند دید . زیرا خانه های آن ها ضد زلزله نیست ضد آفتاب و باران است . البته اگر آب باران هم از سقف آنها نچکد . )
ساختمان ضد زلزله با اسکلت بتنی و فلزی
وقتی ساخت ساختمان با اسکلت بتن آرمه باشد ، ساختمان را بتنی می نامند . اگر ساخت ساختمان های بتنی به صورت درست اجرا شود ، ساختمان در برابر زلزله از خود مقاومت خوبی نشان می دهد این موضوع در مناطقی که دچار زلزله شده اند و ساختمان هایی که از این نوع اسکلت بندی استفاده کرده اند ، آشکارا دیده شده است . همانطور که از شواهد پیدا است بسیاری از ساختمان هایی که از این نوع اسکلت بندی استفاده کرده اند ، در زمان زلزله خیلی کمتر آسیب دیده اند. همچنین ساختمان های ضد زلزله با اسکلت بتنی در برابر آتش سوزی ایمن هستند قابلیت اجرای معماری در خور توجه و اجرای سازه های خاص را دارند .
احتمال زنگ زدگی و زنگ خوردگی و همچنین ضعفی که اسکلت فلزی در برابر آتش سوزی دارند از معایب این نوع اسکلت بندی در ساخت ساختمان ها می باشد. بنابراین بسیاری از کارشناسان استفاده از اسکلت فلزی را در ساخت ساختمان های ضد زلزله توصیه نمی کنند پس تا جاییکه امکان دارد از این نوع اسکلت بندی استفاده نکنید . در ساخت ساختمان هایی که اسکلت فلزی دارند از پروفیل های فولادی در تیر ها و ستون های آن استفاده می شود . اجرای سریع و اینکه نسبت به حالت بتنی ابعاد ستون ها کوچک تر است و همچنین مقاومت بالای فولاد در برابر فشار و کشش از مزیت های این نوع اسکلت ساختمان می باشد . در ایران ، اکثر ساختمان های مسکونی را با اسکلت فلزی و با روش جوشکاری می سازند . نصب و اتصال اجزای تیر، پل ها و ستون ها در اسکلت در ساخت ساختمان های ضد زلزله با اسکلت فلزی به دو روش پیچ و مهره یا جوشکاری انجام می شود .
پی ریزی ساختمان ضد زلزله
از جمله مهم‌ترین مواردی که در ساختمان سازی باید به آن توجه داشت ، می‌توان به پی ساختمان و جوشکاری آن اشاره کرد در حالی که پی ساختمان از اصلی‌ترین موضوعات ساخت و ساز محسوب می‌شود و به عنوان مثال برای ساخت پی باید به میزان دقیق و حساب شده نسبت آب و سیمان را رعایت کرد اما متأسفانه کارگران ساختمانی غیرماهر و آموزش ندیده به این اصول توجه نمی‌کنند و همچنین در جوشکاری ساختمان باید از تکنسین‌های جوشکاری که دارای پروانه جوشکاری هستند استفاده کرد ، اما این امر نیز در کشور ما رعایت نمی‌شود . در نوشتاری در همین سایت خانه های متحرک ضد زلزله را بررسی کرده ایم .
مشهورترین ساختمان های ضد زلزله جهان
ساختمان یوتا استیت کپیتول : ساختمان اداری ، شامل ۲۸۰ جداساز پایه لاستیکی روکش‌دار است که به شکل یک شبکه به کمک صفحات فولادی در پی ساختمان نصب شده‌اند. در صورت وقوع زلزله، این جداساز‌های پایه به صورت عمودی مقاوم شده و به ساختمان کمک می‌کنند تا به آرامی به جلو و عقب حرکت کند .
فرودگاه بین‌المللی صبیحه گوکچن : استانبول در میانه سه صفحه تکتونیکی قرار گرفته است که هرلحظه می‌توانند زلزله‌ای بزرگ و ویرانگر را ایجاد کنند . از این رو فرودگاه بین‌المللی صبیحه نه تنها می‌تواند در برابر زلزله‌ای ۸ ریشتری مقاومت کند ، بلکه به گونه‌ای طراحی و بنا شده‌است که پس از وقوع چنین زلزله‌ای می‌تواند بلافاصله کار خود را از سر بگیرد.
تایپه ۱۰۱ : این بنا که به مرکز تجاری جهانی تایپه نیز شهرت دارد، آسمانخراشی واقع در منطقه تایپه در چین است که یکی از مرتفع‌ترین ساختمان های جهان است . در نزدیکی بالای این بنا یک گوی بزرگ قرار گرفته که با استفاده از کابل‌های فولادی در بنا معلق است و در زمان وقوع زلزله این توده معلق مانند یک آونگ عمل کرده و در جهت مخالف حرکت سازه حرکت می‌کند و به این شکل اثر ارتعاشات و انرژی زلزله یا طوفان را خنثی می‌کند.
برج خلیفه : برج خلیفه ، شهری عمودی بالاتر از ابرها ، مرتفع‌ترین سازه مصنوعی و دست‌ساز بشر که در دبی امارات واقع شده ، توانایی تحمل زلزله‌ای به شدت ۵ ٫ ۵ تا ۷ ریشتر را دارد .
برج یوکوهاما : دومین بنای بلند ژاپن ، این بنا روی غلطک‌های ساخته شده تا در زمان وقوع زلزله ، به جای لرزیدن ، روی غلطک‌ها بلغزد .
برج بانک آمریکا : در لس‌آنجلس کالیفرنیا ، یکی از مرتفع‌ترین سازه‌ها در ایالت زلزله‌خیز کالیفرنیا و مقاوم به زلزله تا 8.3 ریشتر !
- هرم ترانسمریکا ، سانفرانسیسکو
- برج‌های پتروناس ، کوالالامپور
- برج جنوبی وان رینکون هیل ، سانفرانسیسکو
- مرکز سیتی‌کورپ ، منهتن آمریکا
ایرانادکور ، پیشرو در برنامه ریزی ، طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی منازل ، واحد های اداری – تجاری ، مراکز آموزشی ، هتل ها و سایر فضاها در خدمت شما عزیزان خواهد بود ، جهت کسب اطلاعات دقیق تر با کارشناسان ما در دفاتر شیراز تماس حاصل فرمایید . صفحه اینستاگرام ایرانادکور ، حاوی اطلاعات و نکات جالب طراحی داخلی است .
نویسنده : ص. توکلی / عضو تیم تحریریه ایرانادکور
