انواع موکت و مزایا و معایب موکت

موضوع: معرفی انواع موکت و مزایا و معایب موکت 

مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه

یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در ارتقاء کیفیت فضاهای داخلی، انتخاب و به کارگیری مصالح ساختمانی مناسب است. در این انتخاب طراح باید با آگاهی و شناختی که از مشخصات فنی و کاربری مصالح مختلف دارد و درعین حال با رعایت ظوابط و مقررات ملی ساختمان در ایران و همچنین استانداردهای موجود، دست به انتخاب بهینه بزند.

در بسیاری از موارد با توجه به تبلیغات شرکت‌های مختلف عرضه کننده محصولات ساختمانی، دسترسی واقعی به مشخصات فنی و شاخص‌هایی برای مقایسه محصولات مختلف با هم برای طراحان دشوار است.

موکت یکی از محصولات پرمصرف در ایران است که انتخاب نوع مناسب آن نیاز به اطلاعات فنی لازم دارد.

مهم ترین بخش هر موکت الیاف (Yarn) آن است. این الیاف به طور معمول در انواع زیر تهیه می شوند:

 1. نایلون (Nylon) یا پلی آمید Polyamide

۲. پلی پروپیلن یا الفين (P. P. (Polypropylene

٣. پشم (Wool)

هر يك از الیاف بالا مشخصات منحصر به فرد خود را دارد و برای مکان‌های خاصی استفاده می‌شود.

* موکت با الیاف نایلون (Polyamide)

نایلون به شکل باور نکردنی بادوام و دارای خاصیت ارتجاعی است و انتخاب بسیار مطمئنی برای همه‌ی مکان‌های پرتردد مانند فرودگاه‌ها، هتل‌ها، دفاتر اداری و سازمان‌های پررفت و آمد است. ضمنا در خصوص استاندارد حریق (مقاومت در برابر گسترش آتش) دارای رتبه‌ی خوبی است و در جدول‌های مربوط به استاندارد مقاومت در برابر گسترش آتش، که عمدتا دو استاندارد در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، در رتبه‌ی قابل قبولی قرار دارد. ضمنا این نوع الیاف به راحتی کوبیده نمی‌شوند و به راحتی سایش پیدا نمی‌کنند، ضمنا در مقابل فرسودگی و لکه پذیری کاملا مقاوم هستند و در مقابل الکتریسیته‌ی ساکن نیز استاندارد مطلوبی دارند و الیاف‌شان دارای ثبات رنگ هستند. نایلون هنوز هم گسترده‌ترین و فراگیرترین انتخاب برای ساخت الياف است و رقابت نزديك و شانه به شانه‌ای با پلی پروپیلن دارد. این ماده به طرز خیره کننده‌ای محکم و بادوام بوده و به دلیل مقاومتی که در برابر فرسودگی و کشیدگی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو، برای مکان‌های پر رفت و آمد انتخاب اول است.

نقاط قوت نایلون

• مقاومت بالا در برابر گسترش حریق
• مقاومت در برابر سایش
• مقاومت در برابر خوردگی و کهنگی

الياف نایلون دارای مارک‌های مختلفی است و عموما چند شرکت بزرگ دنیا این الیاف را تولید می‌کنند و در اختیار شرکت‌های تولید کننده موکت قرار می‌دهند. مهم‌ترین مارک‌های الیاف نایلون موجود در دنیا به شرح زیر‌ هستند:

1. الیاف نایلون دونت (Dupont)

۲. الیاف نایلون آکوافیل (Aquafil)

۳. الیاف نایلون بی.ای.اس.اف. (BASF)

4. الياف نایلون Unbranded nylon

مارک‌های ذکر شده از لحاظ مشخصات فنی معمولا به هم نزديك هستند، اما از لحاظ قیمتی ردیفهای ۱ تا ۴ از ترتیب قیمت آن‌ها در بازار نیز تبعیت می‌کنند.

* موکت با الیاف پلی پروپیلن P. P.

این نوع الیاف قیمت مناسبی دارند، ولی برای مکان‌های پرتردد به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. از لحاظ ثبات رنگ مقاومت قابل قبولی دارند و میزان الکتریسیته‌ی ساکن ایجاد شده در آن کم است. در خصوص استاندارد حریق و مقاومت در برابر آتش در ردیف پائین تر از الیاف نایلون قرار می‌گیرد و مقاومت آن معمولا در استاندارد اروپا BS4796 در ردیف ۳ و به لحاظ مقاومت در برابر سایش نیز در ردیفهای پائین تر از نایلون قرار دارد.

پلی پروپیلن که گاه اُلفین نیز نامیده می‌شود، اکنون و به تدریج به رقیب نایلون بدل می‌شود. این الیاف رنگ ثابت دارند، زیرا فرآیند تولید الیاف پروپیلن از طریق آمیزش ماده‌ی اصلی آن با رنگدانه‌ها صورت می‌گیرد. بدین ترتیب، الياف پلی پروپیلن درمقابل رنگ پریدگی مقاوم هستند. الیاف پلی پروپیلن خیلی خوب در فرش‌هایی با بافت حلقوی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نقاط قوت پلی پروپیلن:

• مقاومت در برابر رنگ پریدگی
• مقاومت در برابر رنگ پذیری
• مقاومت در برابر خوردگی و سایش

* موکت با الیاف پشم

این نوع الیاف از پشم طبیعی گرفته می‌شود و کاربردهای خاص دارد. پشم به دلیل مقاومت قابل قبولی که در استاندارد حريق دارد و همچنین به دلیل وجود الیاف طبیعی آن معمولا برای محل‌های خاص استفاده می‌شود. این نوع الياف معمولا در موکت‌ها به روش بافت تولید می‌شوند و حالت فرش‌های دست‌بافت یا ماشینی را ایجاد می‌کنند. طول عمر آن بسیار بالا است و گاهی تا ۵۰ سال دوام دارد. برای بالا بردن مقاومت سایشی آن معمولا به الیاف پشم ۲۰درصد نایلون پلی آمید (Polyamide) اضافه می‌کنند و سپس موکت را می‌بافند که در این مواقع به آن موکت اکسمینستر (Axminister) گفته می شود که ۸۰ درصد آن پشم و ۲۰ درصد آن پلی آمید است. معمولا این موکت‌ها را برای هتل‌های پنج ستاره به بالا و یا برای سوئیت‌های بسیار خاص استفاده می‌کنند و تمام طرح‌هایی که در فرش‌های دستباف قابل اجرا است، در این نوع موکت نیز می‌توان اجرا کرد.

قیمت تمام شده‌ی این نوع موکت معمولا سه برابر قیمت موکت‌هایی با الیاف Nylon است و قیمت آن تابع مستقیم متراژ درخواستی است.

*روش بافت موکت

موکت معمولا به 4 روش تولید می‌شود که هر کدام از این روش‌ها مشخصات منحصر به فرد خود را دارند.

 1. موکت بافته شده (Woven): این نوع موکت‌ها دارای تار و پود بوده و شبیه فرش‌های ماشینی بافته می‌شود که از لحاظ مقاومت ریشه‌ها با توجه به اینکه دارای تار و پود است مقاومت بسیار بالایی دارد. ( تار و پود از پشت موکت مشخص است.) این روش بافت با توجه به قیمت بالای تولید و هزینه‌های آن معمولا برای موکت‌هایی با الیاف پشم استفاده می‌شود که خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:

 الف) اکس مینستر (Axminister)

ب) ویلتن (Wilton)

۲. موکت تافتد ( Tufted): با توجه به هزینه‌های بالای تولید موکت به روش Woven و سرعت پایین تولید آن روشی که در دنیا بسیار متداول شده، روش «تافتد» است که می‌توان گفت ۹۰ درصد تولیدات موکت در حال حاضر به این روش تولید می‌شوند. در این روش يك رشته خطی از نخ موکت به صورت رفت و برگشتی در يك لایه بکینگ (Backing) که دارای چسب مقاومی است، قرار می‌گیرد و این یك رشته نخ در عرض موکت قرار گرفته است و از کنار هم قرار گرفتن این رشته‌ها موکت تولید می‌شود. در این حالت اگر لایه‌ی بکینگ دارای چسب مقاوم نباشد و یا اینکه تعداد رفت و برگشت رشته نخ در بکینگ کم باشد، اگر از عرض موکت یك سرنخ را بگیریم و بکشیم، نخ تا انتها در عرض موکت کشیده و از موکت جدا می‌شود. برای جلوگیری از این حالت موکت را با دولایه بکینگ تولید می‌کنند و چسب آن را بسیار قوی می‌گیرند. سرعت تولید این نوع موکت هم بالاست.

٣. موکت بافته نشده یا نیدل يانج (Non-woven or Needle-punch): این نوع موکت یا اصطلاحا موکت بافته نشده، همان موکت‌های نمدی هستند و روش تولید آن‌ها بدین صورت است که یکسری الیاف بافته نشده را به اضافه‌ی مقداری چسب و رزین در بین غلتک‌های استوانه‌ای با استفاده از حرارت متراکم می‌کنند. مقاومت سایش این الیاف با توجه به عدم داشتن بافت، بسیار پایین و قیمت تمام شده‌ی آن نیز بسیار پائین است.

۴. موکت با الیاف کاشته: این نوع موکت با استفاده از جدیدترین انواع تکنولوژی‌های بافت موکت در دنیا تولید می‌شود. این نوع موکت در حال حاضر توسط يك شرکت با نام انحصاری Flotex تولید می‌شود و تلفیقی از دو محصول موکت و پی وی سی است که دارای ویژگی‌های خاص موکت و با مشخصات و کارآیی پی وی سی است، این نوع موکت کاملا ضد آب است و الیاف آن نیز از نایلون پلی آمید تهیه می‌شوند. روش تولید این موکت بدین صورت است که يك لايه پی وی۔ سی به ضخامت 2.5 میلی متر و به عرض ۱.۵ الى ۲ متر که دارای حالت خمیری است بر روی یك نوار نقاله قرار گرفته و از زير يك استوانه‌ی گردان عبور می‌کند. داخل استوانه‌ی گردان که دیوارهای آن به صورت توری است الیافی به صورت سوزنی به طول ۵ میلی متر قرار گرفته که بار الکتریکی آن مثبت است. در ضمن بار الکتریکی پی وی سی نیز منفی است. زمانی که پی وی سی از زیر استوانه عبور می‌کند الياف با بار الکتریکی غیرهمنام جذب پی وی سی می‌شود و الیاف به صورت عمودی در پی وی سی کاشته می‌شوند. این نوع موکت که از جدیدترین انواع بافت موکت می‌باشد. دارای خواص بسیار بالایی است.

برچسب ها :