از دید همگان نور جزء اساسی و ضروری در ساختمان است که کار آن روشن کردن فضا به منظور قابل رؤیت ساختن آن است. در معماری ، نور یکی از اجزایی است که می بایست کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و… مطرح شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند.

 از دید همگان نور جزء اساسی و ضروری در ساختمان است که کار آن روشن کردن فضا به منظور قابل رؤیت ساختن آن است. در معماری، نور یکی از اجزایی است که می بایست کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و… مطرح شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. ولی واقعیت این است که در بسیاری از موارد در ساختمان سازی و معماری های داخلی به نور به عنوان یک عامل روشن کننده و مواردی از قبیل این که نور جنوبی و شمالی بر نور شرقی و غربی ارجحیت دارد و در مواقع ناچاری نور شرقی از نور غربی بهتر است، توجه میشود و معماران به صورت کلیشه ای و از روی عادت آن را رعایت می کنند. نکته ی مهم دیگر آن است که امروزه در ساختمان سازی، نیاز به نور پردازی و ایجاد مفاهیم و تاکیدها توسط نور، منحصرا به استفاده از نور مصنوعی ختم می شود. در صورتی که با نگاهی به تاریخ معماری گذشته تقریبا هر نوع معماری تاریخی ) نور به عنوان یک عنصر مجزا به کار گرفته شده که نتایج بسیار زیبایی حاصل شده است. دانستن روند بهره گیری از نور به اندازه روند شکل گیری مصالح ساختمان، جهت طراحی بسیار لازم میباشد. از نور می توان بهره های فراوانی در معماری برد که برخی از نمونه های آن به شرح ذیل است:

1- تأكيد بر روی برخی از بخشهای نما

در معماری برای تأكید بیشتر بر روی برخی از بخشها می توان از نور طبیعی بهره گرفت. بدین گونه ی ایجاد برآمدگی ها و فرورفتگی هایی بر روی محل مورد نظر، سایه هایی در بخش هایی ایجاد نمود.

2-  کشیده تر نمایش دادن ارتفاع

به منظور کشیده تر نمایش دادن ارتفاع یک حجم، می توان با ایجاد برآمدگیهایی باریک و بلند سایه های عمود و طویل ایجاد کرد تا نما کشیده تر به نظر آید. برای مثال نورگیر بالای سقف بازارها، حمامها و گنبد مساجد (اصطلاحا هورنو نامیده میشود)، علاوه بر توررسانی در بالای طاق، بنا را کشیده تر نشان می دهد.

3- ایجاد بافتی مرکب از نور و سایه و پخش نور در فضا

پوشاندن سطوح یکپارچه‌ی نما با عناصر همسان و برجسته، منجر به بافتی مرکب از نور و سایه می شود؛ از نمونه‌های آن می توان به مقرنس اشاره نمود: معماری مقرنس علاوه بر ایجاد سطوح برجسته و فرورفته در بنا خواص دیگری نیز دارد، از آن جمله می توان به زیبایی و بهره گیری هر چه بیشتر از نور خورشید اشاره نمود. در فضاهایی که نورگیری و در نتیجه روشنایی فضا از طریق سقف انجام می شود، نور به طور مستقیم وارد فضا شده و فقط بخشی از آن را روشن می نماید. با بکارگیری این معماری، نور وارد شده در برخورد با مقرنس، در جهات مختلف از مسیر خود منحرف شده و در فضا پخش می شود. در این صورت در داخل بنا روشنایی یکنواخت و غیرمتمرکزی خواهیم داشت، که حجم بیشتری را دربر می گیرد

4- مصالح متنوع، دارای خاصیت انعکاسی متفاوت

مصالح متنوع در کنار یکدیگر، با خاصیت انعکاسی متفاوت نیز می تواند جلوه های خاصی در نما ایجاد کند. برای مثال به منظور تأکید بر روی بخشهایی از نما، می توان آنها را با پوششهای فلزی آراست و در سایر سطوح از مصالحی با خاصیت انعکاسی کمتر استفاده نمود. بدین ترتیب در اثر انعکاس شدید حاصل از برخورد نور به سطوح فلزی، بخشهای مورد نظر مهمتر جلوه می کنند

5- تقسیم فضای یکپارچه به بخش های مجزا

با ایجاد عرصه هایی از نور و تاریکی، می توان فضای یکپارچه را، بدون استفاده از عناصر و مصالح جدا کننده به بخشهای مجزا تقسیم کرد.